Gülme hareketini incelemeye devam ediyoruz. Gülme hatlarından bahsettik, gülme eylemini gerçekleştiren kaslardan bahsettik. Şubat ve mart ayında ise güldüğümüz zaman dudaklarımız ve arkasından gözüken diş - dişeti komponentlerinden bahsedeceğiz. Bu ay yumuşak dokular, yani dişeti ve dudak komponentlerini inceliyor olacağız.
A) DİŞETİ KOMPONENTLERİ
1. Dişeti Sağlığı
Dişetlerinin sağlıklı gözükmesi estetik sonuç için önem taşır. Tedavilere başlamadan önce dişeti sağlığının yerinde olması gerekir. Sağlıklı dişeti çoğunlukla soluk pembe renkte ve sıkı formdadır. Sağlıklı dişetleri mat bir görüntü verir.
[caption id="attachment_1729" align="aligncenter" width="300"]
Resim 1: Sağlıklı ve iltihaplı dişeti[/caption]
2. Dişeti Sınırı
Daha iyi bir gülüş için santral dişlerin dişeti sınırı ile kanin dişlerin sınırı aynı seviyede, yan kesici dişin dişeti seviyesi de kanin ve santral dişlerin sınırından 0,5 mm aşağıda olması gerekmektedir. Böyle olduğu durumlarda dişeti sınırlarından çekilen çizgiler martı şeklini andırır. Buna “martı efekti” denir. Dişeti sınırlarının tepe noktası dişin uzun aksının distalinde olmalıdır.
Resim 2: Keser dişlerde dişeti sınırları ve “martı efekti”
Estetik olarak en az çekici olanı, lateral dişin gingival sınırının kanin ve santral dişlerin sınırından yukarı olmasıdır.
Resim 3: Sol orta kesici dişte dişeti sınırının sırasıyla 0 mm, 0,5 mm, 1 mm, 1,5 mm ve 2 mm değişimleri
3. İnterproksimal Kontaklar Gülümseme sırasında interproksimal alandaki dişetinin görülmesi istenir. Orta kesici dişlerin ortasındaki papillerin uzunluğu, dişlerin uzunluğunun %40-50’sini oluşturması daha estetiktir. Papillerin yukarı çekildiği durumlarda siyah üçgenler oluşur ve estetiği negatif etkiler. Yapılan çalışmada interproksimal kontaklarda 2 mm’lik açıklık ortodontistlere göre daha az estetik görülürken, diş hekimleri ve meslekten olmayan kişilerde bu rakam 3 mm’dir.
Resim 4: İnterproksimal kontaklar ve 0-4 mm arası değişimleri
B) DUDAK KOMPONENTLERİ 1. Üst Dudak Çizgisi (Gülme Hattı) Alexander’a göre gülme hattı “Kişi güldüğü zaman üst dudağın, üst dişlerle olan vertikal ilişkisidir.”. İstirahat pozisyonunda bu mesafe 4-5 mm olmalıdır. Gülme hareketi sırasında ise üst dudağın dişeti sınırından 2 mm yukarıda ya da aşağıda olması normal kabul edilebilir. Kadınlarda gülme hattı erkeklere göre daha yüksekte bulunur. Bu hat kişi yaşlandıkça aşağıya doğru iner. Tjan gülme hatlarını alçak, normal ve yüksek gülme hattı olarak 3 sınıfa ayırmıştır. Yüksek gülme hattı dişin %100’ünün ve dişeti bandının gözükmesi, normal gülme hattı dişin %75-100’ünün ve interproksimal papilanın gözükmesi, alçak gülme hattı ise dişin %75’inden azının görülmesidir. Morley ve Eubank’a göre de, gülme sırasında üst santral dişlerin %75’inden azı gözükmesi diş görünümünün yetersiz olduğunu gösterir.
Resim 5: İdeal gülme hattı ve yüksek gülme hattı
2. Üst Dudak Kurvatürü Üst dudağın kurvatürü, gülümseme alanını en çok etkileyen unsurlardan biridir. Dudak köşelerinin üst dudak çizgisine göre yukarıda, aynı hizada ve aşağıda olmasına göre 3 ayrı formda görülebilir (62). Üst dudağı etkileyen kasların kasılma kuvveti ve üst dudağın kurvatürüne göre gülümseme alanı büyük oranda belirlenir. Üst dudağa bağlı olarak gülümseme alanı ark şeklinde, düz veya eğimli olabilir. Liang ve ark.’nın Çinli popülasyonu üzerinde yaptığı çalışmada, komissuralar %26,1’inde yukarıda, %39,9’unda üst dudakla aynı hizada ve %34’ünde aşağıda bulunmaktadır.
Resim 6: Yukarı (A), düz (B) ve aşağı (C) üst dudak kurvatürleri
3. Gülme Arkı Gülümseme arkı üst kesici dişlerin insizal (aşağı) kenarlarının oluşturduğu eğridir. Üst keserlerin insizal çizgisi ile alt dudak konturunun uyumu estetik açıdan önemlidir. İdeal olan gülüşte üst keserlerin insizal hattı ile alt dudak konturu paralellik göstermelidir. 3 farklı gülme arkı mevcuttur. Paralel gülme arkı ideal olan, üst dişlerin insizal kenarlarının alt dudak kıvrımıyla paralel olduğu durumlarda görülür. Bu tarz gülme arklarında santral keserlerin insizalleri kanin dişlerin insizalleri ile aynı uzunlukta ya da çok az daha uzun olmalıdır. Düz gülme arkında üst 4 keser dişin insizal kenarları ile alt dudak kıvrımını aynı çizgide takip eder. Ters gülme arkında ise keser dişlerin insizal hattı alt dudak kıvrımıyla zıt ilişkidedir. Bu tarz arklarda santral keserlerin insizal hatları kanin dişlerinkinden daha yukarıdadır. Bunun sebebi oklüzyona bağlı problemler olabilir. Paralel ve düz gülme arkları, ters gülme arkına göre daha estetiktir.
Resim 7: Paralel (A), düz (B) ve ters (C) gülme arkları (44)
“Site içeriğinde bulunan bilgiler bilgilendirmek içindir, bu bilgilendirme kesinlikle hekimin hastasını tıbbi amaçla muayene etmesi veya tanı koyması yerine geçmez.”
