Diş çapraşıklıkları estetik ile ilgili memnuniyetsizliklerin başında geliyor. Peki her diş çapraşıklığında diş çekimi mi yapılıyor? Tabii ki hayır. Çoğu zaman diş çekimi yapmadan da dişlerin sıralandığı arkta yer kazanabiliyor ve dişleri güzel bir şekilde sıralayabiliyoruz. Burda yardımımıza dişlerin arasından törpüleme/aşındırma işlemi (IPR – Interproximal Stripping) koşuyor.
Alt ve üst dişlerin genişliklerinin toplamı belirli bir oran dahilinde olmalıdır. 1958’de Dr. Wayne Bolton kendi adını verdiği Bolton Analizi ile hangi çenede diş fazlalığının var olduğunun belirlenmesine yardımcı olmuştur. Örnek verecek olursak eğer orana göre üst çenede 3 mm diş fazlalığı bulunuyorsa, üst çeneden 3 mm’lik diş törpülemesi yapılması diş kapanışlarının daha iyi oturmasına yardımcı olacaktır. İlerleyen dönemlerde ise Sheridan IPR işleminin temellerini oturtmuş ve günümüzde sıklıkça kullanılan hale gelmesine yardımcı olmuştur.
Resim 1: Bolton analizini bulan Dr. Wayne Bolton
IPR işlemleri ortodontik tedavilerde sıkça kullanılan bir işlemdir. İki amaçla IPR yapılabilir: 1) Yer kazanmak için: Dişlerin sebep olduğu çapraşıklıkları düzeltmek için yere ihtiyaç vardır. Bu yer kazanımı çene genişletme, diş çekimi veya dişlerin arasından yapılacak IPR işlemi ile olabilir. Çene genişlemesinin gerek olmadığı durumlar olabilir. Diş çekimi ile elde edilecek yer kazanımı kadar bir yere ihtiyaç olmayabilir. IPR işlemi ile belirlenen ve istenilen miktarlarda yer kazanımı yapılabilir.
Resim 2: Dişlerin arasından törpüleme işlemi ile yer kazanılması
2) Estetik amaçlar için: Çapraşıklık olan bölgelerde dişler sıralanırken, dişlerin tepe noktasında olan ve Papila dediğimiz dişeti kısmı ara bölgede oluşmayabilir. Bu sebepten dolayı dişlerin arasından IPR işlemi yapılarak o bölgedeki Papila eksikliği kamufle edilmiş olur.
Resim 3: Dişetinin takip etmediği bölgelerde törpüleme işlemi sonrası dişeti boşluğunun kapatılması
Dişlerin şekilleri kişiden kişiye göre değişebilir. Özellikle keser dişleri üçgen şeklinde olabilir. Bu tarz durumlarda dişler geniş taraf olan tepe noktalarında temas eder ancak aşağıya doğru açıklık gözükür. Bu gibi durumlarda da tepe kısımları törpülenerek dişlerin daha geniş bir yüzeyde birbirlerine temas etmesi istenir. IPR işlemi nasıl yapılabilir? 1) Amalgam zımparaları ile (el ile yapılır) IPR
En yavaş yapılan IPR yöntemidir, özellikle çok az miktarlar için uygulanabilir.
2) Aeratör frezleri ile IPR
Aeratör ile yapılan IPR işlemleri çok daha hızlı sonuç verir ve daha fazla miktar yapılması istenen IPR'lar için uygundur ancak yaparken dikkatli olmak gerekir.
3) Mikromotor testere frezleri ile IPR
Mikromotorlar aeratörlere göre daha yavaş çalışır ondan dolayı daha güvenlidirler.
4) Disk ile IPR
Disk ile yapılan IPR işlemlerinde üst kısmı diğer dokulara zarar vermesin diye koruyucu bir aparat takılır.
IPR işlemi hassasiyet yaratır mı? Dişlere zarar verir mi?
IPR işlemi ile dişlerin mine tabakasının bir kısmı törpülenir. Bu miktarlar genellikle en çok 0.5 mm olacak şekilde olur ve bu dişlerde kalıcı bir hassasiyet yaratmaz, dişlere zarar vermez. Hassasiyet yaratması durumunda geçici bir dönem sürmesi beklenir ve hastaya dişleri güçlendirmek amacı ile flor uygulaması yapılabilir. Ancak belirttiğimiz gibi IPR işlemi çok sık uygulanan bir işlemdir ve dişlerde genellikle hassasiyet yaratmaz.
Yapılan çalışmalar IPR yapılmasının diş çürüklerini arttırdığına yada hassasiyet yarattığına dair hiçbir bulgu bulamamıştır. Aksine IPR yapılan dişlerin temas yüzeyleri arttıkça dişlerin stabilizasyonuna pozitif etki ettiği görülmüştür.
“Site içeriğinde bulunan bilgiler bilgilendirmek içindir, bu bilgilendirme kesinlikle hekimin hastasını tıbbi amaçla muayene etmesi veya tanı koyması yerine geçmez.”
"Kapak resmi Sacramento Dentistry Group'a aittir." 
