ÇOCUKLARDA AĞIZ SOLUNUMU, DİŞ SIKMA VE HORLAMA PROBLEMLERİ - EKİM 2017

Çocuklarımızın mental ve fiziksel gelişimi için uykunun önemi su götürmez bir gerçektir. Özellikle büyümenin uyku sırasında daha hızlandığı da bilinmekte. Ancak günümüzde çoğu çocuk, uyku sırasında nefes almaya bağlı problemler yaşıyor. Çocuğunuzun rahat nefes almasını engelleyen bir etken mevcutsa, çocuğunuzda bir üst solunum yolu engeli olabilir. Obstruktif Uyku Apnesi (OSA) ise bu problemin ileri bir safhasıdır.

  Resim 1: Havayolu ve etrafındaki yapılar

Uyku apnesi kişinin uyku sırasında nefes almasının belirle aralıklarla durması anlamına gelmektedir. Uyku apnesi görülen kişilerin çoğunda havayolunu engelleyen bir etken bulunurken (Obstruktif uyku apnesi), bazı durumlarda problem sinir sistemi kaynaklı olabilir (Santral uyku apnesi). Uyku apnesinin en büyük problemlerinden bir tanesi de kandaki oksijen saturasyonunun %92’nin altında düşmesidir ki – özellikle çocukların büyümesi ve gelişmesi için engelleyici problemler yaratır. Amerika’da 12 milyondan fazla insanın uyku apnesinden etkilendiği düşünülmektedir. Fazla kilolar, genetik ve bazı medikal durumlar çocuklarda uyku apnesi görülmesine sebep olabilir.

Kliniğimizde daha çok uyku apnesi olan çocuklarda şu problemler görülmektedir:

• Uyku sırasında horlama
• Huzursuz uyku – uyku sırasında durmadan hareket etmek
• Ağız solunumu
• Diş sıkma ve gıcırdatma
• Gün içinde uyku hali

  Uykuya bağlı problemlerin ortodontiyle olan bağı özellikle ağız solunumu kısmında kendini göstermektedir. Ağız solunumunun, çocuğun gelişimi üzerindeki etkileri büyüktür. Burnundan belirli sebeplerden dolayı (geniz eti, polip, septum deviasyonu, konka hipertrofisi vs.) nefes alamayan çocuk ağız solunumuna yönelir. Ağızdan nefes almak için ağzın hep açık olması, büyük azı dişlerinin aşağı doğru uzamasına ve dolayısıyla kesici dişler bölgesinde bir açık kapanışa sebep olur. Hava yolunu açmak için normal pozisyonu yerine aşağı doğru inen dil, üst çene gelişimini negatif etkiler ve üst çenede darlıklar görülür. Uyku sırasında çocuk, burun tıkanıklığından dolayı ağız tarafından havayolunu açmaya çalışırken de istemsiz bir şekilde alt çeneyi öne getirmeye çalışır ve diş sıkma (aşındırma, gıcırdatma) görülür.  

EBEVEYNLER OLARAK NE YAPABİLİRSİNİZ?

Eğer çocuğunuzda uyku problemleri ya da uyku apnesi olduğundan şüpheleniyorsanız yapacağınız ilk iş çocuk doktorunuzla görüşmek olmalıdır. Doktorunuzun yönlendirmesi ile KBB doktorlarının da görüşü, burun bölgesindeki problemleri anlamak açısından iyi olacaktır.  

ORTODONTİST NE YAPABİLİR?

Ağız solunumunum dişsel ve iskeletsel etkilerini çok beklemeden düzeltmek ortodontistin görevidir. Bunun için, 7 yaşını geçmeden ilk ortodontik kontrollere başlamanın öneminin büyük olduğunu ısrarla belirtmekteyiz. Uyku apnesi hastalarında yapılacak en önemli hareket havayolunu genişletmektir. Yapılan çalışmalara göre üst çene genişletmeleri ile de havayolu hacminin arttığı belirtilmiştir.  

 Resim 2: Genişletme yapıldıktan sonra havayolunun genişlemesi ile nefes alma rahatlar

  Uyku apnesinin daha ciddi olduğu durumlarda, yine ortodontist alt çeneyi ileri alacak bir aygıt yapabilir (Mandibular Advancement Device). Bu çözümlerin sonuç vermediği yerde Düzenli Pozitif Basınç (CPAP) aygıt uyku sırasındaki düzensizlikleri giderilebilir. Not: Site içeriğinde bulunan bilgiler bilgilendirmek içindir, bu bilgilendirme kesinlikle hekimin hastasını tıbbi amaçla muayene etmesi veya tanı koyması yerine geçmez